Wist je dat… hoogsensitiviteit vaker voorkomt bij mensen met diabetes? Een Amerikaanse studie toonde aan wat ik als vrouw met diabetes (en HSP) al langer aanvoelde. Eigenlijk is het niet eens zo raar. Over de precieze mechanismen vertel ik je straks meer, maar ik verklap je wel al dat stress een belangrijke rol speelt.
Getriggerd? Lees dan vooral verder! Maar laten we beginnen met het begin. Wat is hoogsensitiviteit precies en hoe herken je het?
Hoogsensitiviteit: de definitie
First of all: hoogsensitiviteit is geen stoornis of label, maar een persoonlijkheidskenmerk. Een erg mooie eigenschap trouwens, eens je er voldoende inzicht in hebt. Net zoals de kleur van je ogen uniek is, verschilt ook de aangeboren gevoeligheid van je zenuwstelsel van mens tot mens. Over HSP – de Highly Sensitive Person of hoogsensitief persoon – bestaan een aantal definities. Volgens Dr. Elaine Aron, klinisch onderzoekspsycholoog en een van dé Amerikaanse referenties over HSP, beschikken hoogsensitieve personen over een gevoelig zenuwstelsel, zijn ze zich bewust van subtiele veranderingen in hun omgeving en geraken ze makkelijker overweldigd in een stimulerende omgeving. Wat HSP’s uniek maakt is dat ze – in tegenstelling tot de 80% die zonder HSP leeft- veel dieper verwerken. Ze reflecteren, denken na en maken associaties. Dat doen ze niet bewust, maar verloopt heel intuïtief.
Dr. Elain Aron vat de vier belangrijkste kenmerken van hoogsensitiviteit samen in het letterwoord DOES.
-
- D = diepgaande verwerking van prikkels en informatie
- O = overstimulatie of overprikkeling
- E = emotionele intensiteit (HSP’s vertonen een intensere reactie op positieve én negatieve prikkels). E staat ook voor ‘empathie’.
- S = sensorische sensitiviteit, gekenmerkt door opmerkzaamheid en oog voor detail.
Ook in eigen land hebben we heel wat expertise in huis. Professor en klinisch psychologe Elke Van Hoof schreef een boeiend boek over HSP: ‘Hoogsensitief’. Ook zij sluit zich aan bij het letterwoord DOES en voegt eraan toe dat het eerste kenmerk, de diepgaande verwerking van informatie, hét belangrijkste kenmerk van HSP is. De drie andere kenmerken (overprikkeling, emotionele intensiteit en sensorische intensiteit) zijn volgens haar eerder een gevolg van die diepgaande verwerking.
Andere hersenwerking
Wie hoogsensitief is verwerkt informatie dus veel dieper dan mensen zonder hoogsensitiviteit. Dat is trouwens duidelijk te zien op MRI-scans. Bij HSP’s heeft de thalamus, het schakelcentrum van de hersenen, een verlaagde drempel waardoor ze meer prikkels binnen krijgen. Hoogsensitief kan je niet ‘een beetje’ zijn. Die diepgaande verwerking in de hersenen heb je of heb je niet. Nog een misvatting die Van Hoof graag de wereld uit helpt: hoogsensitiviteit is niet hetzelfde als hooggevoeligheid. Hoogsensitiviteit gaat over het aantal prikkels die in je brein binnenkomen. Hooggevoeligheid is een emotionele reactie. Moraal van het verhaal: niet elke hooggevoelige is HSP en niet elke HSP is hooggevoelig. HSPs kunnen ook bikkelhard zijn. Nee, het zijn zeker niet allemaal watjes.
16 kenmerken van HSP
Misschien ben je er na deze theorieles nog niet helemaal uit of jij HSP hebt?
Ik zet graag de 16 kenmerken op een rij die naar mijn gevoel perfect weergeven waar het om draait:
-
- Prikkels komen sterk bij je binnen
- Je hebt een sterk rechtvaardigheidsgevoel
- Je hebt oog voor details
- Je functioneert minder goed als je geëvalueerd wordt
- Je hebt relatief vaak last van stress, spanning en fysieke klachten
- Veranderingen kosten je vaak veel energie
- Je stelt je dienstbaar op
- Je hebt een gevoelig lichaamssysteem
- Je hebt meer tijd nodig bij het maken van keuzes
- Verandering kost je energie
- Je hebt een sterke intuïtie
- Muziek, schoonheid, creativiteit, natuur… geven je energie
- Je bent snel overprikkeld
- Je hebt tijd voor jezelf nodig om al die prikkels te verwerken
- Je handelt volgens jouw geweten
- Je voelt je sneller afgewezen
Waarom komt diabetes vaker voor bij HSP?
Hoogsensitieve mensen zijn gevoeliger voor stress. Volgens een Amerikaanse studie kan stress kan een hormonale reactie in gang zetten die een verhoogde productie van cytokinen en daardoor auto-immuunziekten als diabetes kan activeren. Een ander onderzoek merkte bij HPS’s veranderingen op in het systeem dat zenuwimpulsen van de ene naar de andere zenuwcel helpt overbrengen. Een van de belangrijke onderdelen in dit systeem is neurolysin, een eiwit dat ook betrokken is bij de glucosestofwisseling. Mogelijk verklaart dat waarom veel HSP’s gevoelig zijn voor pieken en dalen in hun bloedsuikerspiegel of met diabetes type 1 kampen.
Als je hoogsensitief bent én diabetes hebt, is het extra belangrijk dat jouw levensstijl balans brengt. Letterlijk én figuurlijk.
Bewustzijn als sleutel
De sleutel tot verandering schuilt in bewustzijn. Daar wringt vaak het schoentje, want HSP’s voelen zich al zo lang anders dat ze vaak een masker opzetten om te voldoen aan de verwachtingen van de maatschappij. Ze zijn de voeling met wie ze écht zijn kwijt. Maar om stappen te kunnen zetten, moet je je oogkleppen afzetten en beseffen dat de oplossing in jouw handen ligt. Technieken als mindfulness, meditatie, yoga… kunnen helpen om je bewustzijn te vergroten.
Stel je doelen scherp
Wat wil jij graag anders zien? Mis je structuur in je leven en is je lichaam daardoor uit balans? Voel je je eenzaam omdat niemand je situatie begrijpt? Oude patronen door nieuwe vervangen lukt niet van vandaag op morgen. Stel je doelen scherp. Pas als dat helder is, kan je ermee aan de slag. Weten wat je wil, klinkt makkelijker dan het is. Tijdens mijn coachingtrajecten gaan we er samen mee aan de slag en help ik jou bewuster worden van de knelpunten in jouw leven.
Doen, doen, doen!
Je kan duizenden artikels lezen die je alles vertellen wat je nodig hebt. Je kan jezelf bijscholen, seminaries volgen, een coach onder de arm nemen. Maar zonder jouw actie helpen ze je geen stap vooruit. Veranderen lukt enkel wanneer JIJ je diabetes weer in handen neemt. En nee, succes bereik je niet met radicale veranderingen. Wel door kleine babysteps die je elke dag een stapje dichter bij je doel brengen.
SOS Stress
Overprikkeling betekent stress. Krijg je als HSP voldoende hersteltijd, dan kan je gerust met wat stress om. Pas wanneer die hersteltijd ontbreekt en stress chronisch wordt, kom je in de problemen. Aanhoudende stress kan leiden tot burn-out en andere stressgerelateerde klachten, maar is ook nefast voor je diabetes. Verschillende studies hebben immers aangetoond dat stresshormonen je bloedsuikerspiegel doen schommelen. Net als de neveneffecten van stress trouwens: slecht slapen, maaltijden overslaan, meer alcohol drinken, medicatiegebruik… Ga op zoek naar wat voor jou helpt om stress te baas te blijven.
Beweeg
Bewegen is hét antistressmiddel bij uitstek. Om je lijf draaiende te houden luidt het advies om elke dag een half uurtje matig intensief te bewegen. Zo haal je makkelijk 10.000 stappen per dag. Bij diabetes is regelmatig bewegen zelfs nog belangrijker. Het doet je gevoeligheid voor insuline toenemen, waardoor jij minder medicatie nodig hebt. Om fit te zijn is drie keer per week 20 minuten intensief bewegen – met verhoogde hartslag en zweten – ideaal.
Als HSP hou je misschien niet van sporten op luide muziek, met veel volk om je heen. Misschien is joggen, baantjes zwemmen of yoga meer iets voor jou? Ga op zoek naar een sport die bij jou persoonlijkheid past.
Pas je voeding aan
Hoogsensitiviteit gaat vaak met prikkelbare darmen of andere darmongemakken (zoals een opgeblazen gevoel) gepaard. Vaak liggen intoleranties voor melkproducten, gluten en geraffineerde suikers mee aan de basis. Niet toevallig de voedingsgroepen die ook bij diabetes niet het meest ideaal zijn. Hét perfecte voedingspatroon bestaat niet. Ook niet voor HSPs met diabetes. Vertraag en luister naar wat je lichaam nodig heeft.
Enkele tips:
-
- Drink voldoende water. Je lichaam bestaat voor 2/3 uit water. Hou je waterhuishouding op punt en drink elke dag voldoende water.
- Ruim je keukenkasten op en gooi alle ongezonde troep weg.
- Ontbijt elke dag. Kies voor een maaltijd rijk aan vetten en eiwitten, laag aan koolhydraten.
- Voeg 1 tot 2 theelepels kokosolie toe aan je kopje thee of koffie ‘s ochtends.
- Eet minstens twee keer per dag groenten bij de maaltijd.
- Vervang een kop cafeïne per dag door een deca-alternatief
- Bewaar alcohol voor special gelegenheden en drink het niet elke dag.
- Drink minstens twee keer week een kop beenderenbouillon.
- Schep bij iedere maaltijd minstens 1/4 tot 1/2 kop voedzame koolhydraten op je bord, rekening houdende met je bloedsuikerwaarden.
- Kruid je maaltijden met mineraalrijk zout (Keltisch zeezout, Himalaya zout)
- Gebruik geraffineerdere oliën uit de koude persing: olijf-, sesam-, lijnzaad- en kokosolie, avocado’s, olijven, grasboter en ghee.
Je merkt het, ik geraak er niet over uitverteld! De combinatie HSP en diabetes ligt me nauw aan het hart. Wil je meer weten? Herken je jezelf in dit verhaal en ben je het beu om erin vast te lopen?
Stuur me gerust een mail! Ik bekijk graag hoe ik jou kan verder helpen.
Liefs,
Charlotte
It all starts with you…
Boek online je gratis kennismakingsgesprek
Dagelijks krijg ik de vraag:
“Charlotte, hoe kan ik mijn HbA1c verlagen?”
In mijn e-book vertel ik je welke TOOLS helpen om jouw HbA1c onder controle te houden.
