Nooit meer te hoge bloedsuikerwaarden s’ochtends versla het dawn fenomeen

Wakker worden met een te hoge bloedsuikerspiegel: de helft van de mensen met diabetes heeft er geregeld last van. Het gevolg? Hoofdpijn, vermoeidheid, dorst, droge ogen en een overvolle blaas. Niet de leukste start van de dag. En ook op lange termijn zijn hoge bloedsuikers ’s ochtends verre van ideaal. Gelukkig kan je er iets aan doen!

Heb je al eens gehoord van het dawn fenomeen?

Het is dé belangrijkste oorzaak van een te hoge bloedsuikerspiegel bij het opstaan. Je bloedsuiker gaat dan tijdens je slaap langzaam maar zeker naar omhoog en bereikt een piek tegen de ochtend.
Mensen zonder diabetes maken dit dawn fenomeen ook door, met het belangrijk verschil dat hun pancreas wél extra insuline kan aanmaken en zo een hoge bloedsuikerspiegel voorkomt. Met diabetes heb je die luxe niet. Doordat ons lichaam zelf geen insuline produceert of er resistent voor is, moeten we die hoge bloedsuikerwaarden zelf zien te managen.

Hoe werkt het dawn fenomeen?

Je nachtrust is niet zomaar een schoonheidsslaapje. Tijdens je slaap werkt je lichaam hard aan herstel. Dat doet het onder andere door belangrijke hormonen vrij te geven: groeihormonen, cortisol, glucagon en adrenaline. Precies die hormonen verhogen ook je insulineresistentie en drijven je bloedsuikerspiegel omhoog. Je hormonen zijn trouwens niet de enige boosdoeners. Ook je lever speelt een belangrijke rol. Tijdens je slaap spelen er zich twee belangrijke processen af: glycogenolyse (het afbreken en vrijgeven van opgeslagen glucose) en glycogenese (de aanmaak van glucose uit proteïnen of vet). Niet zo gek dus dat je bloedsuikerspiegel ’s ochtends piekt!

Doe de test

Meten is weten. Wil je achterhalen of het dawn fenomeen achter jouw hoge ochtendwaarde zit? Test het zelf!
Met een continue glucosemeter kan je makkelijk checken hoe je bloedsuikerspiegel zich ’s nachts gedraagt. Heb je nog geen meter? Dan zit er niets anders op dan je wekker te zetten. Bijt een drietal dagen op je tanden. Ik beloof je dat je er snel de vruchten van plukt!

Zo pak je het aan:

  • Meet je bloedsuiker voor het slapengaan.
  • Zet je wekker om 3u en meet je bloedsuiker.
  • Meet opnieuw meteen na het ontwaken.
  • Noteer je resultaten.

Blijft je bloedsuikerspiegel stabiel tot de vroege ochtend en stijgt hij dan tot waarden die hoger zijn dan wat voor jou normaal is? Dan heb ook jij waarschijnlijk te maken met het dawn fenomeen.
Zo pak je het aan
Een hoge ochtendwaarde is niet per se gevaarlijker dan een hoge bloedsuikerspiegel overdag, maar als je er elke dag mee opstaat verhoogt de kans op langetermijncomplicaties. En die wil je natuurlijk kost wat kost vermijden. Gelukkig kunnen kleine aanpassingen een groot effect hebben.

Mijn 8 gouden tips:

  • Vermijd koolhydraatrijke maaltijden en suikerrijke snacks voor het slapengaan

Je avondmaal heeft een grote invloed op je bloedsuikerspiegel tijdens je slaap. Eet je avondmaaltijd wat vroeger op de avond zodat je lichaam meer tijd heeft om het te verwerken. Wees zuinig met koolhydraten en schep extra proteïnen op je bord. Die doen je bloedsuiker veel minder én trager stijgen dan koolhydraten. Kies ’s ochtends voor een koolhydraatarm ontbijt om je suikerspiegel niet nog meer onder druk te zetten. Inspiratie nodig? Check dan zeker mijn receptenpagina.

Diabetes-dawn-fenomeen

  • Slaap voldoende

Een goede nachtrust is cruciaal voor een stabiele bloedsuiker. Na een slechte nacht zal je ’s ochtends meer insuline nodig hebben om in range te blijven. Probeer elke nacht 8u te slapen. Lees meer er meer over in deze blog.

7 tips voor een betere slaap

Slaap-diabetes

  • Drink water

Maak van water je lievelingsdrank en blijf weg van vloeistoffen met toegevoegde suikers. Let ook op met alcohol. Alcohol werkt bloedsuikerverlagend en ook dat kan je de volgende dag parten spelen. Na een paar glazen s’ avonds heb je de volgende ochtend wellicht minder insuline nodig. Hou daar rekening mee om een hypo te vermijden.

diabetes-water

  • Ontspan

Stress doet je bloedsuikerwaarden stijgen. Na een stressvolle avond is de kans groot dat je ‘s ochtends met een te hoge waarde opstaat. Maak van ontspanning een prioriteit. Ga sporten, neem een bad, maak een wandeling in de natuur… Ga op zoek naar wat voor jou werkt!

Diabetes-relax

  • Sport ‘s avonds

Sporten verlaagt insulineresistentie en voedt je spieren met glucose, waardoor er minder in je bloedstroom achterblijft. Winwin! Dat bloedsuikerverlagende effect kan urenlang en zelfs tot de volgende dag aanhouden.

Sport-diabetes

  • Ga voor een automatische insulinepomp

Zo wordt je insuline tijdens je slaap automatisch beter afgestemd op je noden.

Diabetespomp
  • Pas je insuline aan

Vaak helpt het om je dosis langwerkende insuline in twee doses te verdelen of het tijdstip van je insuline-intake aan te passen. Vraag raad aan je arts. Hij kan kijken of je medicatiedosis eventueel bijgestuurd moet worden.
Nog meer redenen voor hoge bloedsuikerwaarden bij het opstaan
Het dawn fenomeen is de meest voorkomende reden waarom je bloedsuiker ’s ochtends te hoog staat, maar niet de enige. Maak kennis met het ‘voeten op de grond fenomeen’: je bloedsuikerspiegel blijft dan stabiel tot de ochtend, maar schiet de hoogte in van zodra je uit bed stapt. Een gevolg van een glucagon- en adrenalineboost, bedoeld om je energie te leveren voor een nieuwe dag. Ook dit fenomeen kan je makkelijk testen.

  • Doe de ‘voeten op de grond’ test

Meet een drietal dagen je bloedwaarden bij het slapengaan, om 3u ’s nachts, bij het ontwaken en een halfuurtje nadat je uit bed bent. Merk je een duidelijke piek eens je up and running bent? Dan kamp jij met ‘het voeten op de grond’ fenomeen.

Tip:
Het kan nodig zijn om je basaal insuline ’s ochtends wat te verhogen of – als je geen insulinepomp hebt – een kleine dosis snelwerkende insuline toe te dienen meteen na het ontwaken. Blijf bij voorkeur nog een halfuurtje liggen vooraleer je aan de dag begint!

Misschien denk je nu ‘alweer iets om rekening mee te houden’?

Begrijpelijk, met diabetes heb je al zoveel bordjes in de lucht te houden. Maar eens je die vervelende ochtendpiek kan stoppen, voel je je zoveel beter!
Byebye hoofdpijn, vermoeidheid en lusteloosheid, hello energie! Kies er vandaag nog voor om die ochtendpiek je dag niet meer te laten vergallen en neem zelf de touwtjes in handen.

Als diabeteslifestylecoach leer ik mensen weer grip krijgen op hun diabetes en alle facetten die daarbij komen kijken. Je bloedsuikerspiegel wordt door zoveel factoren beïnvloed en zit bijzonder vernuftig in elkaar. Slaaptekort, insulineresistentie, hormonale veranderingen tijdens zwangerschap of menopauze, stress, een foutje in de werking van je insulinepomp of het berekenen van je avondbolus… Het speelt allemaal een rol!

Wil je meer zelfvertrouwen en controle over jouw diabetesleven?
Neem dan eens een kijkje op mijn coachingpagina. Alleen ga je sneller, maar samen kom je verder!

Heb je vragen of zit je met twijfels? Stuur me gerust een mailtje! Ik help je graag op weg!

Liefs,
Charlotte

Boek online je gratis kennismakingsgesprek

Dagelijks krijg ik de vraag:
“Charlotte, hoe kan ik mijn HbA1c verlagen?”

In mijn e-book vertel ik je welke TOOLS helpen om jouw HbA1c onder controle te houden.

Klaar om jouw gezondheid een boost te geven?
Leave a reply

Gratis Diabuddy lifestyle magazine: voor en door diabeten

Maar liefst 55 pagina’s, boordevol waardevolle tips, succesverhalen en inspirerend diabetesnieuws.
Download dit magazine en neem alvast één stap in de juiste richting.